Een thema dat vaak terugkomt in Familieopstellingen en individuele sessies: schuld en schaamte, vaak in één adem genoemd, als ze eenmaal genoemd mogen worden... Want vaak is de schuld in het systeem verborgen, vanuit schaamte. Niet handig als je zelf wil leven vanuit vrijheid!
In de workshops en Opstellingen van de afgelopen weken kwam het thema weer regelmatig voorbij: in je eigen kracht staan en je eigen pad gaan, succes hebben als ondernemer, de liefde helemaal aannemen, levenslust en seksualiteit laten stromen, vrije beschikking hebben over geld, daadkracht tonen... Dit blijkt lastig of zelfs onmogelijk als er 'verborgen schuld' in het systeem zit: weggemoffeld, geheim gehouden, of zelfs goed gepraat.
Maar voor jou om je vrij te voelen, innerlijke rust te ervaren en beschikking te hebben over je IK-kracht is het nódig dat de verborgen schuld in het systeem ont-dekt wordt.
Verborgen schuld en schaamte
Je kunt je er vast wat bij voorstellen: het ongemak om schuld te bekennen. Schuld, en daderschap, vindt zijn oorsprong vaak in situaties die gaan over 'op leven en dood' en situaties waarin misbruik wordt gemaakt van een bepaalde machtspositie.
Vanuit de dader en/of de sociale kring van de dader is er vaak een behoefte om de schuld te verhullen, te verzwijgen, te ontkennen (tegen beter weten in).
De schuld in een systeem is vaak verborgen, vanuit schaamte.
De oorsprong van schuld in het systeem ligt vaak generaties terug en is, omdat het een geheim is, moeilijk te achterhalen. In het systemisch werk, komt het echter altijd naar voren als iets dat 'erkend wil worden' binnen het systeem. Het dient zich aan, en als het zich aandient werk ik ermee.
In relatie tot schuld denk je aan wereldse gebeurtenissen als:
oorlogen, en andere situaties waarin gevochten is op leven en dood.
het koloniale verleden of slavernijverleden in een familie of van een land.
uitbuiting en discriminatie op basis van bv geloof, klasse of ras.
Maar ook in kleinere kring bijvoorbeeld:
seksueel misbruik en incest.
huiselijk geweld of verwaarlozing.
de woorden 'dood door schuld' resoneren overigens ook vaak in geval van een abortus, en zelfs een miskraam kan (verborgen) gevoelens van schuld meebrengen. Zelfdoding van een ouder, kind, broer of zus of een geliefde kan ook (onbewust) gevoelens van schuld en schaamte oproepen. Hoe kun je immers zelf 'het leven nemen' als iemand nabij het leven gelaten heeft of ontnomen is...?
In Opstellingen blijkt dat schuld door het systeem reist totdat het erkend wordt. Met als gevolg: de bekende dader is meestal niet de eerste dader. Slachtoffers worden vaak zelf weer dader en zetten het patroon voort.
De dader is vaak niet de eerste dader. Daderschap wordt doorgegeven van generatie op generatie zolang de schuld in een systeem verborgen is.
Bevrijden van schuld en schaamte
Om te illustreren wat er kan gebeuren als schuld en schaamte in een systeem bevrijd worden gebruik ik een voorbeeld uit een Opstelling die we onlangs meemaakten (uiteraard deel ik dit met goedkeuring van de persoon in kwestie).
Een voorbeeld van een Familieopstelling met representanten:
De vraagstelster wilde onderzoeken waar haar 'straalangst' vandaan kwam; ze wilde krachtiger in het leven staan. Zodra we haar IK-kracht opstelden bleek deze 'vast' te zitten en niet verbonden te zijn met de representant voor haarzelf, precies zoals ze het zelf ervaarde in haar leven. Al gauw werd duidelijk dat we in de vrouwenlijn moesten zijn om de IK-kracht te bevrijden.
We brachten moeder, oma en overgrootmoeder in het veld en kwamen uit bij een koloniaal verleden. Tevens was er een half-oom van moeder (halfbroer van oma, zoon van overgrootmoeder) die seksueel misbruik had gepleegd met enkele vrouwen binnen en buiten de familie. Dit was bekend. Hij had schuld en kon gezien worden als een dader. Maar de Opstelling kwam pas echt in beweging toen ook de biologische vader van deze man opgesteld werd. Deze biologische vader werd lang ontkend binnen het systeem, vanuit schaamte, en hiermee werd ook de zoon/broer/oom miskend. Over zijn afkomst werd gezwegen, hoewel zijn uiterlijke kenmerken overduidelijk verraadden dat hij 'anders' was. Hem werd zijn rechtmatige plek in het geheel ontnomen. Deze zoon was slachtoffer, en werd later dader.
Over de rol van de biologische vader viel van alles te raden, n.a.v. hoe de representanten (met name overgrootmoeder) zich gedroegen toen hij in het veld kwam: zenuwachtig, op hun hoede, bevroren en uiteindelijk woedend. Was ook hij dader geweest...? We waren inmiddels enkele generaties terug, in een koloniaal verleden. Ik waak er altijd voor om conclusies te verbinden aan wat zich in een opstelling laat zien. Wat er destijds gebeurd is laat ik in het midden; we weten het immers niet zeker. Maar wat in ieder geval wél 100% duidelijk was: het hele systeem begon te ontspannen met deze representanten in het veld. Blijkbaar werd het verhaal compleet.
In een systeem wil alles meedoen, erkend worden. Daders en slachtoffers hebben hun eigen plek in het geheel.
Het allerbelangrijkste: de IK-kracht van de vraagstelster kwam uit de bevriezing en kon weer vrij bewegen. De IK-kracht was nu beschikbaar voor de vraagstelster en er werd verbinding gemaakt.
Met dit thema werd de Opstelling geopend en zo rondden we hem ook af.
Als het thema je interesseert lees dan ook het blog www.shapeshift.today/jolijn-fiddelaers/succes-hebben-dader-durven-zijn
Zelf aan het werk met dit thema?
Herken je dit thema en vermoed je dat het ook in jouw leven een rol speelt? Er zijn diverse manieren om hiermee aan de slag te gaan, individueel of in een groep.
In een kort coachingstraject van 3 sessies diepen we uit waar jij in je leven tegenaan loopt en hoe dit zijn oorsprong vindt in jouw systeem. Zo'n traject bestaat uit een aantal Individuele Opstellingen, eventueel afgewisseld met een Familieopstelling met representanten (als 1 van de 3 sessies) indien dat passend blijkt. Er zijn nooit meer dan 3 sessies nodig om tot de kern te komen.
Soms is een enkele sessie of Opstelling genoeg om tot de kern door te dringen, bv als je al goed bekend bent met het systemisch werk en/of behoorlijk thuis bent op het vlak van persoonlijke ontwikkeling.
Meld je zeker ook een keer aan als representant voor een opstellingen-middag, bv in Utrecht (Agenda Opstellingen). Representeren in een Familieopstelling geeft je veel inzicht in hoe systemen werken en het raakt altijd ook aan je eigen thema's. Het is een geweldige manier om te leren over je eigen proces en het is de meest laagdrempelige manier om kennis te maken met het systemisch werk en mijn unieke werkwijze.
Neem gerust contact op als je vragen hebt! Een intake is vrijblijvend en gratis. Ik ontmoet je graag.
Jolijn Fiddelaers
06-10331978
jolijn@shapeshift.today